Handelingsperspectief Warmtetransitie Voorne aan Zee
De gemeente Voorne aan Zee heeft in 2020 een TransitieVisieWarmte (TVW) vastgesteld waarin voorkeurswijken worden benoemd. In de TVW is ook opgenomen dat de potentie van aardwarmte voor het aardgasvrij verwarmen groot is en dat een warmtenet technisch-economisch de meest voordelige optie is. Één van de kansrijke wijken is Goudhoek, deze ligt nabij een aardwarmtebron en heeft veel gemeentelijk bezit. Maar welke stappen moet de gemeente nemen om uiteindelijk de warmtetransitie te realiseren?
Ten behoeve van de warmtetransitie heeft de gemeente Voorne aan Zee &flux gevraagd om een plan van aanpak te ontwikkelen waar onder meer uit blijkt: wie de primaire spelers zijn en welke belangen zij hebben, welke processen er georganiseerd dienen te worden, welke rol de gemeente kan/wil vervullen, wat de haalbaarheid van de casus is en welke besluiten (go/no go-momenten) de gemeente op welk moment moet/kan nemen.
Om te komen tot een concreet handelingsperspectief voor de gemeente Voorne aan Zee hebben we gewerkt aan een stakeholder analyse, zijn koppelkansen met andere gemeentelijke domeinen geïdentificeerd, is er een indicatieve haalbaarheid van alternatieve warmtebronnen uitgevoerd en organiseerden we gezamenlijke werksessies ten behoeve van begrip en draagvlak.
De volgende fase voor het aardgasvrij maken van Goudhoek is het opstellen en vaststellen van een wijk uitvoeringsplan (WUP). Dit uitvoeringsplan is een concretisering van de Warmtetransitievisie. In het WUP wordt vastgelegd wat het alternatief is (technisch perspectief) en wanneer deze warmtetransitie plaatsvindt en welke maatregelen voorzien worden. Daarnaast krijgen thema’s als financiering, bestuurlijke & juridisch, ruimtelijke inpassing, communicatie & participatie aandacht. Het WUP vormt de bouwsteen voor de wijziging van het omgevingsplan.
Onze belangrijkste adviezen en bevinden om te komen tot een WUP zijn:
- Uit het project is gebleken dat er genoeg kansen zijn voor de gemeente Voorne aan Zee voor de warmtetransitie. Naast aardwarmte zijn er ook andere potentiële bronnen beschikbaar zoals restwarmte van Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI’s) en restwarmte van nabijgelegen industrie. Het is aan de gemeente om een mix van bronnen te organiseren. Dit komt namelijk de robuustheid van het systeem ten goede. Het is niet wenselijk om afhankelijk te zijn van slechts één warmtebron.
2. De rol die de gemeente pakt in de warmtetransitie wordt niet alleen bepaald door geldende wet- en regelgeving, maar ook door de omgeving. De gemeente toetst de plannen en projecten aan de gemeentelijke kernwaarden of- principes en bepaald daarmee welke invulling nodig is om te voldoen aan die kernwaarden. De rol die de gemeente inneemt per project verschillen. Een all-electric warmteoplossing vraagt bijvoorbeeld een andere rol dan een warmtenet en kan bijvoorbeeld de aanwezigheid van stakeholders in een project die gemeentelijke rol beïnvloeden.
3. Het is van groot belang om de verschillende mogelijkheden voor een warmteoplossing inzichtelijk te maken en de onderbouwing van de gekozen warmteoplossing. De onderbouwing voor een voorkeursoplossing komt tot stand door bijvoorbeeld netcongestie, de businesscase of mogelijke koppelkansen.
4. De warmtetransitie raakt verschillende domeinen zoals openbare ruimte, klimaatadaptatie, ecologie, nieuwbouw ontwikkelingen etc. Het is daarom van belang om andere collega’s binnen de gemeente vroegtijdig te betrekken. Zo kunnen koppelkansen verzilverd worden en creëer je draagvlak binnen de gemeente.
5. Omdat de warmtetransitie een complexe opgave is die verschillende thema’s raakt, vraagt die om samenwerking en een nauwlettende coördinatie. Daarnaast is het ook een meerjarige opgave -het betreft niet slechts één afgebakend en lokaal project. Het omvat een strategische warmtestructuur waarbinnen diverse lokale en regionale warmteprojecten vallen met elk hun eigen karakter, dynamiek en tijdslijn. Dit soort opgaven vraagt daarom om een programmatische aanpak.
Dit project gaat over de warmtetransitie, een groot onderdeel van de energietransitie. In meer projecten zijn wij hiermee bezig. Zo werkten we bijvoorbeeld aan de aardgasvrijplannen voor de gemeente Geldrop-Mierlo en ontwikkelden we een afwegingskader voor duurzame warmte- en koudevoorzieningen voor de Provincie Zuid-Holland.