Klimaatadaptatie richtlijnen voor de gemeente Leiden
Klimaatadaptatie als nieuwe standaard in Leiden: &flux zette zich in voor de ontwikkeling van richtlijnen en een intern werkproces om klimaatadaptief bouwen en inrichten te toetsen en bevorderen. De gemeente heeft al stappen gezet voor een duurzaam en klimaatbestendig Leiden met het Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie 2023-2026. Hierin staat de ambitie beschreven om klimaatadaptief te bouwen en ontwikkelen in de stad. &flux heeft geholpen om de praktische uitwerking hiervan te doen slagen door samen met de gemeente richtlijnen op te stellen voor klimaatadaptieve bouw en de monitoring daarvan.
Als het gaat om klimaatadaptatie is de gemeente Leiden eerder koploper dan nieuwkomer. De gemeente ontwikkelde een Uitvoeringsprogramma Klimaatadaptatie 2023-2026 waarin de strategie voor een klimaatbestendig Leiden wordt beschreven. Ook verrichte de gemeente klimaatstresstesten, voerde zij SPONGE-projecten uit en evalueerde zij vier duurzame wijkvernieuwingen. Daarnaast was de gemeente Leiden actief partner in het Convenant Klimaatadaptief Bouwen in de provincie Zuid-Holland. Dit convenant en de Landelijke Maatlat bieden weliswaar richtlijnen, maar misten nog de formele status die nodig is om brede toepassing te garanderen.
&flux steunt de ambitie van de gemeente Leiden om klimaatadaptieve bouw te ontwikkelen. Daarom hebben wij met veel enthousiasme gewerkt aan een Leidse uitwerking van de richtlijnen uit het Convenant Klimaatadaptief Bouwen en daarbij ook een proces voorstel opgesteld voor de toetsing van deze richtlijnen.
&flux pakte deze uitdagende taak aan met een doelgerichte en procesmatige aanpak. Het streven was om klimaatadaptatie niet slechts een optie te laten zijn, maar het nieuwe normaal te maken in Leiden. Hierbij zijn draagvlak en een goed doordacht intern werkproces essentieel. De gemeente is er zich van bewust dat onrealistische richtlijnen de bouwsector kunnen verlammen. Daarom zijn de Leidse richtlijnen gebaseerd op Het Convenant Bouw Adaptief Zuid-Holland, een uitgebreide publiek-private samenwerking. In Leiden vormt het ‘comply or explain’-concept de leidraad: projecten dienen in principe aan de richtlijnen te voldoen, maar er kan afgeweken worden mits er een solide motivatie voorhanden is.
In het uitwerken van de klimaatadaptieve richtlijnen heeft &flux een zorgvuldig proces gevolgd, waarbij verschillende stappen zijn doorlopen:
- Inventarisatie van richtlijnen: Een grondige analyse van de ‘Landelijke Maatlat’ en het ‘Convenant Klimaatadaptief Bouwen’.
- Voorkomen van conflicten: Hierbij zijn ook aspecten als IWKp, hemelwaterverordering en de waterschapsverordering meegenomen om dubbele en tegenstrijdige richtlijnen te vermijden.
- Bepalen van inhoudelijke voorkeuren: Het vaststellen van prioriteiten en inhoudelijke voorkeuren om een solide basis te leggen.
- Opstellen van 1ste concept richtlijnen: De eerste versie van de richtlijnen is opgesteld, gebaseerd op de verkregen inzichten.
- Gesprekken met interne stakeholders: Actieve betrokkenheid van belanghebbenden om waardevolle input en feedback te verkrijgen.
- Opstellen definitief concept richtlijnen: Het verwerken van feedback en optimaliseren van de richtlijnen tot een definitieve versie.
Voor de toepassing, toetsing en borging van de richtlijnen is eveneens een grondig proces doorlopen:
- Interne werksessie met stakeholders: Een nauwe samenwerking met interne belanghebbenden om hun voorkeuren en ideeën op te halen.
- Uitwerken van voorkeuren in een procesvoorstel voor toetsing: Het ontwikkelen van een gedegen procesvoorstel voor toetsing, zodat de richtlijnen niet alleen op een effectieve manier toegepast maar ook getoetst kunnen worden.
- Opstellen inspiratiedocument: Een document dat zowel inspireert om aan de slag te gaan met klimaatadaptatie als kennis biedt over de richtlijnen en het toetsingsproces
Dit proces heeft onder meer geresulteerd in een inspiratiedocument over de toepassing van de Leidse klimaatadaptieve richtlijnen. Daarin worden richtlijnen genoemd binnen de volgende vier thema’s: extreme hitte, overstromingen, extreme neerslag en droogte. Ben je benieuwd geworden naar dit document? Je kunt hem downloaden via de link hieronder.
Bekijk hier het inspiratiedocument Leiden Klimaatadaptief
&flux en Klimaatadaptatie
Dit project valt binnen ons thema “Klimaatadaptatie en water”. Gedurende het gehele proces heeft &flux zich laten leiden door haar vijf kernwaarden: verbinding, plezier, creëren, impact en ondernemen. Door deze kernwaarden centraal te stellen, streeft &flux ernaar niet alleen richtlijnen te ontwikkelen, maar ook een duurzame impact te realiseren in de gemeenschap en de bouwsector van Leiden. Het gaat hier niet alleen om het volgen van regels, maar ook om het actief bijdragen aan een klimaatbestendige toekomst voor de stad en haar inwoners. Deze gedrevenheid vormt de essentie van de missie van &flux: het creëren van een tastbare, positieve verandering in de wereld van vandaag en morgen.
Wil je meer weten over hoe het Convenant Klimaatadaptief Bouwen tot stand is gekomen?
Neem vrijblijvend contact met Sander of Léon op voor vragen en bij interesse in ons werk!