Groen Groeit Mee: datagedreven sturing op groen in de provincie Utrecht
De provincie Utrecht staat voor een dubbele uitdaging: een forse woningbouwopgave en de ambitie om de leefomgeving groen, gezond en aantrekkelijk te houden. In het programma Groen Groeit Mee (GGM) hebben 41 partijen zich verenigd om ervoor te zorgen dat de hoeveelheid en kwaliteit van groen meegroeit met de woningbouw. Maar hoe houd je grip op de voortgang, zorg je voor transparantie en maak je onderbouwde keuzes?
Om dat te bereiken is een monitoringsprogramma ontwikkeld. De monitor brengt in beeld hoeveel groen er wordt toegevoegd, hoe toegankelijk dat is en welke impact het heeft op natuur, recreatie, landbouw en water. Daarmee ontstaat voor het eerst een gedeelde, datagedreven basis om beleid te sturen en samenhang te creëren.
Aanleiding
De provincie Utrecht en partners vroegen om een instrument dat meer is dan een cijfermatige rapportage: het moest een praktische gereedschapskist worden waarmee beleidsmakers, bestuurders en gebiedspartners direct inzicht krijgen in kansen, opgaven en effecten.
Het monitoringsprogramma heeft vijf hoofddoelen:
- Fungeren als gemeenschappelijke taal en communicatiemiddel tussen alle 41 pactpartners
- Uitvoeren van nulmetingen op gemeentelijk, regionaal en provinciaal niveau.
- Ondersteunen van strategisch beleid en prioritering van groenopgaven.
- Bijdragen aan planvorming van concrete groenprojecten.
- Zicht geven op voortgang en doelmatigheid van ingezette middelen.
Onze aanpak
Het traject kende drie fasen:
- Methodeontwikkeling
Samen met het projectteam is een breed overzicht van mogelijke datasets opgesteld. Daarbij is bewust gekozen voor een lerend programma: klein starten met betrouwbare data en van daaruit doorgroeien.
2. Opbouw monitor
Op basis van de vijf groene waarden van GGM: Toegankelijk groen, Duurzame landbouw, Veerkrachtige natuur, Beleefbaar landschap en Zichtbaar water is de data gestructureerd in vier thema’s: recreatie, natuur, landbouw en water. Per thema zijn indicatoren en kaarten ontwikkeld die inzicht geven in bereikbaarheid, kwaliteit en samenhang.
3. Toepassing en toetsing
De monitor is getest in voorbeeldgebieden (zoals de Zuidelijke Eemvallei en de Kromme Rijn Linie) en getoetst aan de beleidscyclus: van nulmeting tot uitvoering en terugkoppeling.
De kern van de aanpak is samenwerking: met gemeenten, waterschappen en terreinbeheerders zijn afspraken gemaakt over datadeling, definities en het gebruik van de monitor.
Resultaten
- Nulmeting uitgevoerd: voor het eerst is in beeld gebracht waar de provincie nu staat qua toegankelijk groen, recreatieve verbindingen en natuurkwaliteit.
- Datagedreven beleid: beleidsmakers beschikken over kaarten en analyses waarmee keuzes voor projecten beter onderbouwd zijn.
- Transparantie en samenwerking: door één monitor te gebruiken spreken de 41 partners dezelfde taal. Dat maakt het makkelijker om ambities af te stemmen en middelen effectief in te zetten.
- Kansen voor integratie: de monitor laat zien waar woningbouw kan samengaan met versterking van groen en waar juist risico’s zitten.
Eventuele vervolgstappen
De huidige monitor is een basisaanpak. De volgende stappen zijn:
- Doorontwikkeling naar een online GIS-portaal en dashboard, toegankelijk via het open dataportaal van de provincie.
- Uitbreiden met aanvullende datasets, o.a. van gemeenten en recreatieschappen.
- Opstellen van gezamenlijke definities en KPI’s, zodat resultaten beter vergelijkbaar worden.
- Pilotprojecten uitvoeren om de monitor verder te verfijnen en in de praktijk te verankeren.
Dit project past goed bij de groene ambitie van &flux. We zetten ons dagelijks in om de leefomgeving gezonder, groener en toekomstbestendiger te maken. En daar hoort ook bij dat we goed meten en volgen of we de juiste stappen zetten. De monitor Groen Groeit Mee helpt de provincie groen projecten te realiseren en te begrijpen welke impact die projecten hebben. Zo ontstaat de kans om te leren, bij te sturen en steeds meer waarde toe te voegen.
