De toekomst van ons voedsel in Zuid-Holland

Hoe zorgen we samen voor een toekomstbestendig voedselsysteem in Zuid-Holland? Tijdens de bijeenkomst De Toekomst van ons Voedsel op 1 juli dachten we daarover na met netwerkpartners uit de voedselbranche. Welke projecten zijn nodig, hoe sturen we op systeemniveau en hoe blijven we leren en bijsturen?
Voortraject
In de aanloop naar de netwerkbijeenkomst heeft &flux netwerkpartners begeleid in het uitwerken van hun voedselprojectideeën. Het idee was om via vanuit de geïdentificeerde uitdagingen voor het voedselsysteem concrete projecten te bouwen om zo op systeemniveau impact te maken! Die projecten moeten dan wel een plekje krijgen binnen de provincie en daarom keken we in de bijeenkomst hoe daar sturing op gegeven kan worden.
Sturing op systeemniveau
We zochten nadrukkelijk naar een passende plek voor initiatieven binnen de bestaande programma’s, projecten en het beleid van de provincie. Een aantal initiatieven vallen hier goed binnen, maar er zijn ook projecten die binnen de scope van de Provinciale Voedselvisie vallen, terwijl ze buiten de bestaande structuren en initiatieven staan.
De vraag die daarbij centraal staat is: vinden we het belangrijk om ook op systemisch niveau te sturen? En zo ja, gebeurt dat dan door vertegenwoordigers en bestuurders, of op een andere manier? Het antwoord vanuit de groep: Ja! Sturing op systemniveau is nodig, zolang het niet weer een bestuurlijk proces wordt, maar men juist blijft kijken naar welke en hoe grote systeemimpact we met de projecten kunnen maken.
- Provincie Zuid-Holland (programmaprojecten en gezondheid & welzijn thema)
2. De Tuin van Holland (programma projecten)
3. Provincie Zuid-Holland landbouwbeleid
4. Projecten die niet bij een van deze passen andere duurzaamheidstransities die effect hebben op het landbouwsysteem, zoals grondstoffenproductie voor biobased bouwen.

Monitoring als dynamisch leerproces
We spraken ook over monitoring: hoe houd je zicht op voortgang zonder vast te lopen in zware bestuurlijke structuren? Klassieke KPI’s schieten vaak tekort in complexe transities. Daarom keken we naar een meer dynamische aanpak, zoals een Dynamische Leeragenda (DLA), die ruimte geeft voor leren, vertrouwen en eigenaarschap en tegelijk scherpte brengt op blinde vlekken en ‘red flags’.

Samen verder bouwen
Met de Provinciale Voedselvisie zijn de eerste stappen gezet. De uitdaging ligt nu in de uitvoering. Het netwerk benadrukt het belang van een rol voor de provincie als aanjager, verbinder en facilitator. Er wordt verkend hoe een vervolg op het netwerk eruit kan zien: bijvoorbeeld een kritische denktank of klankbordgroep om interventies te versterken en koers te houden.
Deze zomer onderzoekt de Provincie Zuid-Holland hoe we deze beweging duurzaam kunnen verankeren en samen impact kunnen blijven maken.
Gepubliceerd: 10 juli 2025
Door: Joost Swiers
