Zuid-Holland voedt haar eigen bodem!
Voor de provincie Zuid-Holland is de urgentie om aan een goede bodemgesteldheid te werken is immens. Door intensief landbouwgebruik, gebruik van kunstmest, drijfmest, bestrijdingsmiddelen en de teelt van monoculturen is de bodem de afgelopen jaren ingeklonken, verschraald, verdroogd, wordt de vruchtbaarheid minder en is het bodemleven achteruitgegaan. Dit wordt des te meer zichtbaar door klimaatverandering en de daarbij behorende grillige weersomstandigheden: steeds minder is de bodem in staat (overtollig) water vast te houden.
Boeren hebben er een groot belang bij goed voor de bodem te zorgen. Gelukkig zijn er steeds meer initiatieven aan boerenzijde: regeneratieve landbouw, kringlooplandbouw, bodemverbeteraars, de teelt van groenbemesters en gewassen die stikstof binden. Door de juiste methoden toe te passen zou de bodem op termijn juist een bijdrage kunnen leveren aan CO2 opslag en het tegengaan van (de gevolgen van) klimaatverandering. Ook beleidsmakers, composteerders en andere ketenpartijen kunnen een bijdrage leveren aan een gezond bodemleven.
De #Provincie Zuid-Holland (PZH) heeft de afgelopen jaren een ambitieus transitieprogramma voor de grondgebonden landbouw in de provincie opgezet. In het programma Circulair komen veel van deze transities op het terrein van voedsel, verwerking van reststromen en bouw bij elkaar. Verschillende kwartiermakers zijn elk op hun eigen terrein aan het werk, onder andere met het netwerk Voedselfamilies en Natuurlijke reststromen. Bodem en bodemverbetering is een thema dat raakt aan zowel de landbouwtransitie als de transitie op het gebied van (natuurlijke) reststromen.
Op grote schaal worden Zuid-Hollandse natuurlijke reststromen van terreinbeheerders als decentrale overheden en natuurorganisaties als ‘afval’ getransporteerd en verwerkt tot compost. Tegelijkertijd kunnen deze compost en andere natuurlijke bodemverbeteraars een waardevolle bijdrage leveren aan de Zuid-Hollandse bodemkwaliteit, wat eveneens in het belang is van deze ‘leveranciers’ van grondstof(rest)stromen.
Er is nu echter geen tot nauwelijks relatie tussen de leveranciers en afnemers van deze kansrijke bodemverbeteraars. Onder andere versnippering in de keten, anonimiteit van stromen en perverse (financiële) prikkels ten gunste van het uitrijden van (drijf)mest zijn hier debet aan.
Er zijn in Zuid-Holland al veel mooie initiatieven en initiatiefnemers die werken aan lokale kringlopen, veelbelovende bodemverbeteraars zoals bokashi en het verbeteren van agrarische bodems. In de praktijk zijn dit nog losse projecten. PZH wil bijdragen aan synergie en verbinding, een duidelijke visie omarmen, en komen tot doorbraken in de keten (nieuwe waardeketens) met de betrokken partijen.
Precies een opdracht waar wij maar al te graag de tanden in willen zetten! Binnen dit project trekken we op met #KnowWhy en bundelen we onze krachten om hier invulling aan te geven. Via diepte-interviews met experts uit de gehele keten ontstaat een goed beeld van waar de kansen liggen, welke kennis en expertise nog ontbreekt en ook hoe we samenwerking kunnen stimuleren.
Op 14 september en op 26 oktober 2021 organiseerden we twee succesvolle boerenlandsessies waarin we een bredere dialoog voeren tussen de verschillende ketenpartners.
Op 25 november werden de resultaten tijdens Webcast ‘Zuid-Holland voedt haar eigen bodem’ gepresenteerd.
De webcast terugkijken kan hieronder!
Meer weten? Download het hele rapport
Meedoen of meer weten?
We gaan graag met ketenpartners en experts in gesprek.
Ben je of ken je een expert op het gebied van het verwaarden van groene reststromen of toepassen van circulaire bodemverbeteraars? Wil je meer weten over dit traject of weet je welke interessante onderzoeken/rapporten of andere kennis & data we niet mogen missen laat het dan weten via tanja@nflux.nl of marieke@knowwhy.nl.